واژه «شاخص» ترجمه کلمه انگلیسی (Index) است. همانطور که از اسم آن بر می آید، این واژه در مفهوم کلی به معنای نماگر یا نشانگر و بیانگر عددی است که شما با استفاده از آن می‌توانید تغییرات ایجاد شده در یک یا چند متغییر را طی یک بازه زمانی خاص، مشاهده کنید. برای مثال فرض کنید شما صاحب یک کسب و کار هستید، برای رصد کردن رشد کسب و کارتان به یک یا چند مشخصه نیاز دارید که با نگاه کردن به یک یا چند عدد سریعا متوجه شوید اوضاع کسب و کار شما خوب است یا بد! در زندگی روزمره هم بارها نام شاخص را در زمینه های دیگر شنیده اید مانند شاخص آلودگی هوا یا شاخص امید به زندگی و …. در واقع با بررسی یک شاخص می‌توانید وضعیت و نوسانات متغیرهای تشکیل دهنده آن شاخص را به طور کلی و خلاصه شده بررسی نمایید. معمولاً یکی از معیارهای رکود و یا رونق اقتصادی در بازار سرمایه از طریق شاخص‌ها مشخص می‌شود؛ به بیان دیگر فعالان بازار سرمایه از این طریق مشاهده و مقایشه شاخص ها می‌توانند وضعیت کلی بازار را بسنجند و حتی تغییرات احتمالی قیمت‌ها را در آینده دنبال کنند.

منظور از شاخص بورس چیست؟

به طور کلی شاخص های بورسی ، نماگرهایی هستند که وظیفه عیان ساختن شرایط عمومی قیمت یا بازدهی در میان تمام یا گروهی از شرکتهای پذیرفته شده در بورس را بر عهده گرفته اند. از این رو می توان شاخص را نماگری نامید که نشان دهنده سطح عمومی پارامتری مشخص (به طور معمول قیمت یا بازدهی) در میان گروهی از متغیرهای مورد بررسی (تمام یا گروهی از شرکت ها) است. در بازار بورس تهران برای نشان دادن اطلاعات متفاوت از کلیت بازار شاخص های مختلفی تعریف شده است که هر کدام از آنها بنا به تعریفی که برایشان در نظر گرفته شده است از پارامترهای مختلف و فرمول ریاضی متفاوتی تشکیل شده اند.

شاخص آزاد شناور

برای معرفی شاخص آزاد شناور (TEFIX-Tehran Exchange Free Float Index) ابتدا لازم است با خود مفهوم سهام شناور آشنا باشید. برای این منظور میتوانید به مقاله “سهام شناور چیست؟” مراجعه نمایید و ابتدا آنرا مطاله نمایید. با این حال به صورت کوتاه و مختصر سهام شناور به بخشی از سهام شرکت گفته می شود که در بازار در حال معامله است و سهامدار قصد نگهداری آنرا به منظور مواردی مانند مدیریت شرکت و …. را ندارد. هدف از انتشار شاخص آزاد شناور، تحلیل رفتار بخشی از بازاراست که نقدشوندگی بیشتری دارد زیرا در محاسبه این شاخص، فقط ارزش سهامی که در اختیار سرمایه گذار قرار دارد و همواره خرید و فروش می شود، محاسبه و آن بخش از سهام که در اختیار سهامداران عمده هست و قابلیت خرید و فروش ندارد، محاسبه نمی گردد.

برای مثال در شاخص کل صد درصد سهام شرکت مخابرات ایران یعنی ۶۰ میلیارد سهم به عنوان ضریب قیمت مخابرات ایران لحاظ می‌گردد در حالی که در شاخص سهام آزاد شناور تنها ۱۲ درصد سهام این شرکت یعنی ۷٫۲ میلیارد سهم آن به عنوان ضریب قیمت لحاظ می‌گردد. بنابراین اهمیت شاخص شناور به این علت است که تاثیر گذاری هر سهم در شاخص آزاد شناور بر مبنای میزان اثر گذاری فقط سهام قابل معامله شرکت در بازار سهام است.

هدف اصلی شاخص شناور آزاد

هدف اصلی استفاده‌ از سهام شناور آزاد در محاسبه شاخص‌ها، در واقع پیگیری رفتار قسمتی از بازار است که از قدرت نقدشوندگی بیشتری برخوردار هستند. هرچه درصد شناوری سهام پذیرفته شده در بازار بورس بیشتر باشد ، این شاخص به شاخص کل قیمت نزدیک‌تر خواهد بود و هر چه درصد شناوری شرکت ها پایین‌تر باشد به نظر می‌رسد شاخص آزاد شناور واقعی‌تر از خود شاخص کل باشد. میتوانید با کلیک بر روی شاخص آزاد شناور مقدار و چارت این شاخص را ملاحظه نمایید.