سهام شناور (Floating Stock) یا سهام شناور آزاد، تعداد سهام موجود برای داد و ستد یک سهام خاص است. سهام شناور با تفریق سهام خاص مربوط به چند شخص یا سهام عمده و راهبردی (Closely-held Shares) و سهام غیر قابل معامله (Restricted Stock) از کل سهام منتشر شده (Outstanding Shares) یک شرکت محاسبه می‌شود. سهام راهبردی آن بخش از سهامی است که متعلق به خودی‌ها، سهامداران عمده و کارمندان آن شرکت است و سهام غیر قابل معامله نیز به سهامی اطلاق می شود که به دلیل محدودیت موقت مانند دوره توقف به دلیل عرضه اولیه نمی‌توان آن را معامله کرد.

این مقاله در تاریخ ۱۳۹۹/۰۶/۱۱ به روز رسانی شده است

پس سهام شناور آزاد بخشی از سهام یک شرکت است که دارندگان آن، آماده عرضه و فروش این نوع از سهام هستند و قصد ندارند با حفظ آن قسمت از سهام، در مدیریت شرکت مشارکت کنند و انتظار می‌رود، در آینده نزدیک، قابل معامله باشد

یک شرکت ممکن است دارای تعداد زیادی سهام منتشر شده باشد، اما تعداد محدودی سهام شناور داشته باشد. به عنوان مثال، فرض کنید یک شرکت ۵۰ میلیون سهم منتشر شده دارد که از آن مقدار، به سایر موسسات ۳۵ میلیون سهم، مدیریت و خودی‌ها ۵ میلیون و به طرح مالکیت سهام کارمندان نیز ۲ میلیون سهم اختصاص یافته باشد. بنابراین سهام شناور تنها ۸ میلیون سهم (۵۰ میلیون منهای ۴۲ میلیون) یا ۱۶ درصد از کل سهام منتشره است.

مثالی از سهام شناور

در آوریل سال ۲۰۱۹، شرکت جنرال الکتریک (GE) تعداد ۸٫۷۱ میلیارد سهم منتشره داشته است. از این تعداد، ۰٫۱۶ درصد متعلق به خودی‌ها بوده است. مقدار ۵۸٫۶۴ درصد نیز در مالکیت مؤسسات بزرگ بوده است. بنابراین، در کل ۵۸.۸ درصد (۵٫۱۲ میلیارد سهم) برای معامله عموم در دسترس نیست. در نتیجه، سهام شناور جنرال الکتریک ۳٫۵۹ میلیارد سهم (۸٫۷۱ منهای ۵٫۱۲) بوده است.

نقش سهام شناور در سرمایه گذاری

میزان سهام شناور یک شرکت ممکن است با گذشت زمان افزایش یا کاهش پیدا کند. این امر به این دلیل رخ می‌دهد که شرکت‌ها می‌توانند برای جذب سرمایه بیشتر سهام بیشتری بفروشند یا ممکن است سهام راهبردی و سهام غیر قابل معامله در دسترس قرار گیرند. در طرف مقابل، خرید سهام توسط شرکت باعث کاهش تعداد سهام منتشره می‌شود و در نتیجه، درصد سهام شناور نسبت به سهام منتشره کاهش می‌یابد.

شناوری سهام یک شرکت پارامتر مهمی برای سرمایه‌گذاران است، زیرا مشخص می‌کند که چه تعداد از سهام برای معامله توسط عموم سرمایه‌گذاران در دسترس است. شرکت‌ها مسئولیتی در قبال نحوه داد و ستد سهام شناور توسط مردم ندارند و این موضوع به عملکرد بازار ثانویه بر می‌گردد. بنابراین، خرید سهام، فروش آن یا حتی استقراض آن توسط سرمایه‌گذاران، بر شناوری سهم تأثیر نمی‌گذارد، زیرا این موارد تغییر تعداد سهام موجود برای معامله را نشان نمی‌دهد و صرفاً نمایانگر بازتوزیع آن است. به همین ترتیب، اختیار معامله یک سهم، تأثیری در شناوری آن نخواهد داشت.

دو مبحثی که در بخش سهام شناور مطرح می‌شود نخست از یک طرف وقتی که سهام شناور یک شرکت کم باشد در ریزش از امنیت بیشتری برخوردار است، اما از طرف دیگر در حقیقت اگر سهام شناور یک شرکت زیاد باشد نشان دهنده قدرت نقدشوندگی آن شرکت است، همچنین باید تاکید کرد شرکتی که دارای سهام شناور بیشتری است ، عمق معاملات آن شرکت نسبت به سایر شرکت‌های سرمایه‌گذار بیشتر است.

در بازار‌های جهانی اگر سهام شناور یک شرکت از ۲۵ درصد کمتر باشد عملا آن را از بازار بورس بیرون می‌کنند. استدلال این بورس‌ها برای حذف این شرکت‌ها این است که اگر شرکتی تمایلی به عرضه ۲۵ درصد از سهام خود برای عرضه در بورس و به مردم ندارد دلیلی برای حضور در بورس برای آن وجو ندارد. در کشور ما حداقل سهام شناور یک شرکت باید ۵ درصد باشد، اما بهترین حالت برای خرید سهام یک شرکت بهتر آن است که سهام شناور آن حداکثر ۲۵ درصد باشد که در روز‌های مثبت قابل خرید باشد و هم در روز‌های منفی که هیجان سهام‌داران برای فروش افزایش می‌یابد آسیب زیاد به بازار بورس نرساند.

رابطه میزان شناوری و حباب قیمتی چیست؟

ارتباط نزدیکی بین سهام شناور آزاد شرکت و حباب قیمتی وجود دارد. در حالت کلی می توانیم موارد زیر را به صورت فهرست وار ارائه نماییم:

1. شرکت‌های با سرمایه پایین، پتانسیل بالایی برای رشد قیمتی در آینده دارند  ولی میزان ریسک این شرکت‌ها نیز بالا است
2. شناوری کم معمولاً مانعی برای تجارت فعال است. این عدم فعال بودن تجاری، ورود و خروج از سهام‌هایی با شناوری کم را دشوار می‌کند.
3. یکی از مواردی که شرکت‌های کوچک با سهام شناور کم با آن مواجه هستند، این است که افراد با سرمایه کم می‌توانند روند سهم را تغییر دهند و سهامداران خرد را دچار اشتباه کنند. این کار دست سفته‌بازان را برای سودجویی باز می‌کند. اما در مقابل، قیمت سهام شرکت‌هایی با شناوری بالا را نمی‌توان به سادگی تغییر داد و دچار نوسان کرد.
4. نکته دیگر این است که تغییر قیمت سهام با شناوری کم ساده‌تر است. زیرا چنین سهامی که تعداد سهم شناور کمتری دارد، عرضه‌اش هم کمتر است و با سرمایه کم می‌توان برای آن صف خرید ایجاد کرد.

نقش سهام شناور در عمق بخشیدن به بازار

یکی از روشهایی که میتوان بورس را از لحاظ قیمت سهام و ارزش بازار متعادل کرد و شرکتها بیشتر توسط مردم مدیریت شود و سرمایه های عموم از طریق بورس بیشتر وارد صنایع و صرف رونق آنها شود افزایش درصد شناور و قابل معامله سهام شرکتها است. افزایش سهام شناور یکی از راههای مشارکت بیشتر سهامدار خرد در سرمایه گذاری مستقیم و امکان مدیریت در امور شرکت میتواند باشد. چیزی شبیه عرضه اولیه منتهی برای شرکتهایی که از قبل در بورس بودند. پس مراحل اداری راحتتری دارد و چون شناخته شده اند قیمت گذاری سهام آنها هم دقیقتر از عرضه اولیه است

چگونه درصد سهام شناور را تشخیص دهیم؟

میزان سهام شناور آزاد شرکت‌های بورسی، توسط سازمان بورس تعیین شده و در سایت مديريت فناوری بورس تهران در پنجره مربوط به هر نماد درج شده و قابل مشاهده است.

برای مثال، سهام شناور نماد «شتران» ۹ درصد است

در صورتی که در پنجره مربوطه شناوری سهم ذکر نشده باشد میتوانید با جمع زدن سهام سهامدارن عمده و کم کردن آن از تعداد کل سهام شرکت به صورت تقریبی مقدار سهام شناور شرکت را بدست آورید.

همانطور که در تصویر بالا مشخص است مقدار شناوری سهام شرکت ماشین های اداری ایران ذکر نشده است. در اینصورت مطابق تصویر زیر به تب سهامدارن مراجعه میکنیم و مجموع سهامی که در دست سهامداران عمده است را جمع می کنیم و از کل تعداد سهام شرکت کم میکنیم.

با توجه به اینکه تعداد کل سهام شرکت برابر بوده است با ۳.۲۰۰.۰۰۰.۰۰۰ برگ سهم ، با کم کردن تعداد سهام سهامداران عمده (۲.۴۶۶.۰۰۰.۰۰۰) از کل سهام شرکت شرکت به عدد ۷۳۴.۰۰۰.۰۰۰ = 2.۴۶۶.۰۰۰.۰۰۰ – ۳.۲۰۰.۰۰۰.۰۰۰ خواهیم رسید. توجه داشته باشید که از این تعداد (۷۳۴ میلیون برگ سهم) ممکن است بخش زیادی در دست شرکت ها یا اشخاصی باشد که به هر دلیلی تمایل به فروش یا امکان فروش نداشته باشند. لذا این روش محاسبه تنها برای داشتن دیدی بهتر از سهام در گردش شرکت می باشد.

امیدواریم که توانسته باشیم در این مقاله نکات مفیدی به شما آموزش داده باشیم. در صورتیکه از این مطلب رضایت داشتید می توانید در بالای همین صفحه میزان رضایت خودتان را اعلام نمایید همچنین با به اشتراک گذاری این صفحه با دوستان خود موجب افزایش سطح آگاهی سرمایه گذاران شوید